AZS (atopowe zapalenie skóry) to przewlekła, nawrotowa choroba wynikająca ze współdziałania genetyki i środowiska. Uszkodzona bariera naskórkowa powoduje nadmierną utratę wody, a układ immunologiczny wydziela cytokiny prozapalne (m.in. IL-4, IL-13, IL-31). Leczenie koncentruje się na łagodzeniu stanu zapalnego, odbudowie bariery lipidowej i kontroli świądu.

Czym właściwie jest Gen Factor?

Gen Factor to polska linia preparatów laboratoryjnych opartych na peptydach, rekombinowanych czynnikach wzrostu (np. EGF, FGF) oraz kwasach modulujących stan zapalny, takich jak o-coumaric acid czy niacynamid. Produkty występują w formie hydrożeli i ampułek i są promowane do skóry zmienionej chorobowo (łuszczyca, trądzik, AZS) oraz po zabiegach estetycznych.

Dlaczego mówi się o Gen Factor przy AZS?

W składzie znajdują się substancje, które w badaniach nad AZS wykazywały korzystne działanie:

• o-coumaric acid wygaszał stan zapalny i redukował świąd w modelach mysich.
• Niacynamid (kwas nikotynowy) obniżał wskaźnik SCORAD i poprawiał nawilżenie skóry w randomizowanych próbach z udziałem pacjentów atopowych.
• Rekombinowany EGF w badaniach przedklinicznych przyspieszał regenerację bariery i zmniejszał rumień.

Choć te wyniki są obiecujące, odnoszą się do pojedynczych składników, a nie do gotowego produktu Gen Factor ocenianego w pełnowymiarowych badaniach klinicznych.

Co na to nauka?

Dotychczas (maj 2025 r.) nie ukazało się żadne randomizowane, kontrolowane badanie z udziałem pacjentów z AZS, które jednoznacznie potwierdzałoby skuteczność Gen Factor jako całości. Dostępne są jedynie opisy przypadków i materiały marketingowe gabinetów, w których preparat stosowano jako dodatek do standardowej terapii.

Fakty i mity

Fakt: Gen Factor zawiera składniki o udokumentowanym potencjale przeciwzapalnym i regenerującym barierę.

Mit: „Gen Factor wyleczy AZS raz na zawsze”. Choroba ma charakter nawrotowy; żadna terapia nie gwarantuje trwałego wyleczenia.

Fakt: Preparat może uzupełniać emolienty i leki przeciwzapalne.

Mit: „Skoro działa na łuszczycę, na AZS też zadziała w ten sam sposób”. Mechanizmy obu chorób są odmienne i wymagają odrębnej oceny klinicznej.

Fakt: Rekombinowane białka i kwasy mogą wywołać odczyn kontaktowy, dlatego zaleca się test płatkowy.

Mit: „Produkt jest w 100 % naturalny, więc pozbawiony działań niepożądanych”. Naturalne pochodzenie nie wyklucza alergii ani podrażnień.

Jak bezpiecznie wprowadzić Gen Factor do pielęgnacji AZS?

Najpierw skonsultuj się z dermatologiem, szczególnie jeśli choroba przebiega ciężko lub wymaga leków immunosupresyjnych. Wykonaj test na niewielkim fragmencie skóry przez 48 godzin. Preparat nakładaj cienko raz lub dwa razy dziennie, najlepiej pod klasyczny emolient. Jeżeli pieczenie, rumień lub świąd utrzymują się dłużej niż trzy dni, przerwij stosowanie i poinformuj lekarza.

Podsumowanie

Gen Factor może być użytecznym dodatkiem w pielęgnacji atopowej skóry dzięki składnikom o potwierdzonym działaniu przeciwzapalnym i regenerującym. Nie zastępuje jednak standardowej terapii opisanej w wytycznych i nie posiada jeszcze solidnych dowodów klinicznych specyficznie dla AZS. Jeśli rozważasz włączenie go do rutyny, traktuj preparat jako wsparcie, a nie zamiennik leków, i wprowadzaj go pod kontrolą specjalisty.